Hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda Ýaşlyk suw arassalaýjy desgasynyň açylyş dabarasy boldy

8-nji maýda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ahal welaýatyndaky kuwwatlylygy bir gije-gündizde 30 müň kub metr bolan Ýaşlyk suw arassalaýjy desgasynyň açylyş dabaralaryna gatnaşdy. 

Halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň yzygiderli ýokarlandyrylmagy hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda durmuşa geçirilýän döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugrudyr. Ýurdumyzda kabul edilen we üstünlikli durmuşa geçirilýän giň möçberli maksatnamalar, şol sanda «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasy» şu maksatlara ýetmäge gönükdirilendir. Şunda ilatyň arassa agyz suwy bilen üpjün edilmegi esasy wezipeleriň biri hökmünde kesgitlenildi.

Döwletimiziň suwy rejeli we netijeli peýdalanmakda baý tejribesi bar. Halkymyz asyrlaryň dowamynda suwa aýawly garap gelipdir. Häzirki döwürde bu parasatly däpler suw hojalygynyň infrastrukturasyny döwrebaplaşdyrmak, pudaga ylmyň gazananlaryny, ekologik taýdan arassa suw tygşytlaýjy tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça alnyp barylýan toplumlaýyn çärelerde öz beýanyny tapýar. Pudaga sanly ulgamyň ornaşdyrylmagyna-da uly ähmiýet berilýär.

Türkmenistanda suw serişdelerini dolandyrmak we gorap saklamak, suwuň goşmaça gorlaryny döretmek, şäherleriň, obalaryň suw üpjünçiligini gowulandyrmak, suw howdanlarynyň göwrümini, derýalaryň, suwaryş we lagym ulgamlarynyň geçirijilik ukybyny ýokarlandyrmak boýunça işleriň kämilleşdirilmegine yzygiderli üns berilýär. Şu maksatlar bilen, degişli taslamalar durmuşa geçirilýär, pudak üçin ýörite tehnikalar, iň täze enjamlar satyn alynýar. Şunda “Altyn asyr” Türkmen kölüniň taslamasynyň durmuşa geçirilmegi aýratyn ähmiýete eýedir. Bu suw howdanynyň — çylşyrymly gidrotehniki desganyň gurulmagy ýurdumyzda ykdysady we durmuş wezipeleriniň, Türkmenistanda, tutuş Merkezi Aziýa sebitinde ekologik abadançylyk bilen bagly meseleleriň üstünlikli çözülmegine ýardam bermäge gönükdirilendir. Şeýle-de “Altyn asyr” Türkmen köli dünýäde suw serişdelerini, daşky gurşawy goramak babatda ählumumy meselelere ýurdumyzyň anyk goşant goşýandygyny tassyklaýan innowasion taslamadyr.

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, suw serişdeleriniň rejeli peýdalanylmagy, dünýäniň ilatynyň arassa agyz suwy bilen üpjün edilmegi ählumumy Durnukly ösüş maksatlarynyň esasylarynyň biri hökmünde kesgitlenildi. Şunuň bilen birlikde, suw hojalyk ugry howa şertleri bilen gönüden-göni baglanyşyklydyr. Howanyň üýtgemegine we onuň getirýän netijelerine garşy göreşmek hem Durnukly ösüş maksatlarynyň hataryna girizilendir. Türkmenistan bu meseleleriň çözülmegine jogapkärçilikli we uzak möhletleýin esasda çemeleşip, Birleşen Milletler Guramasy, beýleki abraýly halkara düzümler bilen netijeli hyzmatdaşlyk edýär.

Ýurdumyz sebit we ählumumy derejede suw hem-de ekologiýa diplomatiýasyny işjeň ilerledip, bu möhüm ugurlarda netijeli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga, tutuş adamzada hyzmat edip biljek öňdebaryjy tejribeleri işläp taýýarlamaga ýardam bermäge çalyşýar. Türkmenistanyň Aşgabatda BMG-niň Merkezi Aziýada howanyň üýtgemegi bilen bagly tehnologiýalar boýunça sebit merkezini açmak, Birleşen Milletler Guramasynyň Suw strategiýasyny işläp taýýarlamak boýunça başlangyçlary hem şu maksatlara ýetmäge gönükdirilendir. Mundan başga-da, ýurdumyz Aral deňziniň sebiti üçin BMG-niň Ýörite maksatnamasyny döretmek baradaky teklip bilen çykyş etdi. Mälim bolşy ýaly, 2023-nji ýylyň maýynda Aziýa — Ýuwaş umman sebiti boýunça Ykdysady we Durmuş meseleleri boýunça komissiýasynyň 79-njy mejlisinde Türkmenistanyň şu meselä degişli öňe süren Kararnamasy biragyzdan kabul edildi.

...Döwlet Baştutanymyzyň dikuçary täze desganyň ýanyndaky dikuçar meýdançasyna gondy. Soňra hormatly Prezidentimiz dabaranyň geçirilýän ýerine tarap ugrady.

Ýurdumyzyň sungat ussatlary Gahryman Arkadagymyz tarapyndan başy başlanyp, häzirki wagtda Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda üstünlikli dowam etdirilýän giň möçberli özgertmeleri, Watanymyzyň ýeten sepgitlerini wasp edýän aýdym-sazly, tansly kompozisiýa bilen çykyş edýärler.

Asylly däbe görä, ýygnananlaryň el çarpyşmalary astynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow toý bagyny kesýär we täze desgany açýar.

Soňra döwlet Baştutanymyz suw arassalaýjy desganyň edara binasynda ýerleşýän dolandyryş merkezine barýar. Bu ýerde hünärmen hormatly Prezidentimizi merkeziň işi bilen tanyşdyrýar. Onuň işi toplumyň beýleki bölümleriniňki ýaly, doly awtomatlaşdyrylandyr. Merkezde arassalanan agyz suwuny desgadan bellenen möçberde ibermek we zerurlyga görä, iberilişi kadalaşdyrmak ýaly çözgütler kabul edilýär. Toplumyň düzümine girýän barlaghanada suwy arassalamak üçin ulanylýan himiki reagentleriň bellenen kadalara laýyklykda taýýarlanylyşyna (alýuminiý sulfaty we gipohlorit natriý erginlerini garmak) gözegçilik edilýär.

Hünärmen suw hojalygy pudagynyň ösdürilmegine berýän yzygiderli ünsi we pudagyň zähmetkeşleri baradaky aladalary, ýokary hilli enjamlar bilen üpjün edilen döwrebap kärhanada işlemäge döredilen mümkinçilik üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallygyny beýan edip, döwlet Baştutanymyza suw arassalaýjy desganyň işe girizilmegine ak pata bermegi baradaky haýyş bilen ýüzlenýär.

Hormatly Prezidentimiz düwmä basýar we täze desgany ulanyşa girizýär. Monitorda Ýaşlyk şäherçesindäki suw arassalaýjy desganyň tehnologik prosesleri bilen bagly wideoşekiller görkezilýär.

Täze toplum ýurdumyzyň we daşary ýurtlaryň önüm öndürijileriniň döwrebap enjamlary bilen üpjün edildi. Suw Garagum derýasyndan howdana iberilýär we bu ýerde tebigy usulda çökdürilýär. Soňra ýörite gözeneklerden geçirilip, mehaniki esasda süzülýär. Soňra bolsa suw sorujy bekedinden turba geçirijiler arkaly suw arassalaýjy desga iberilip, bu ýerde kaskad howalandyrma desgasy arkaly kislorod bilen baýlaşdyrylýar, demir, marganes ýaly minerallardan arassalanýar. Soňra suw himiki usul bilen arassalanylýar we suw sorujy enjam arkaly çäge hem-de kömür süzgüçlerinde süzülýär. Süzülen we doly arassalanan agyz suwy natriý gipohloridi bilen zyýansyzlandyrylyp, dört sany arassa suw howzuna berilýär. Arassa agyz suwy Ýaşlyk şäherçesine, onuň ýakynyndaky obalara iberilýär. Mundan başga-da, suw sorujy enjamlar bilen arassa agyz suwy Gäwers obasyna, onuň töweregindäki ilatly ýerlere iberilýär. Ekologik howpsuzlygy üpjün etmek maksady bilen, suw arassalamagyň dowamynda emele gelen çökündiler ýörite enjamlar, şol sanda guratmak we goýaltmak üçin niýetlenen dekanter enjamy arkaly zyýansyzlandyrylýar.

Döwlet Baştutanymyz täze suw hojalyk desgasy bilen tanyşmagyny dowam edip, himiki-bakteriologik barlaghana bardy hem-de onuň enjamlaşdyrylyşy we işiniň aýratynlyklary bilen tanyşdy.

Barlaghananyň hünärmeniniň gürrüň bermegine görä, bu ýerde daşary ýurtlarda öndürilen ýokary tehnologiýaly enjamlar, şol sanda 50-den gowrak barlagy ýerine ýetirýän, hususan-da, suwdaky dürli himiki elementleri, suwuň gatylygyny anyklamak üçin barlaglary ýerine ýetirýän spektrofotometr enjamy ornaşdyrylypdyr. Turbidimetr enjamynyň kömegi bilen suwuň bulanyklyk derejesi ölçenilýär. Himiki reagentleri taýýarlamak üçin gyzdyryjy magnetiki garyşdyryjy ulanylýar. Şeýle-de barlaghanada analitik agyrlyk ölçeýji terezi, suwuň elektropotensial wodorod geçirijiligini ölçemek üçin PH metr enjamy, bu ýerde ulanylýan çüýşe önümlerini guratmak üçin enjam bar.

Hünärmen ilaty arassa agyz suwy bilen üpjün etmekde uly ähmiýeti bolan bu täze desganyň işe girizilmegi, ýaşlara döwrebap kärhanalarda zähmet çekmäge döredilýän mümkinçilikler üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, berk jan saglyk, uzak ömür, asylly başlangyçlarynda üstünlikleri arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz desganyň edara binasyndan çykyp, pudak üçin niýetlenen täze awtoulaglaryň açarlaryny gowşurdy.

Döwlet Baştutanymyz dabara gatnaşyjylar bilen mähirli hoşlaşyp, dikuçar meýdançasyna bardy we bu ýerden Aşgabada ugrady.

Şeýlelikde, şu günki wakalar Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynyň ýyl ýazgysynda täze sahypany açyp, hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda milli ykdysadyýetimizi mundan beýläk-de okgunly ösdürmäge, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini yzygiderli ýokarlandyrmaga gönükdirilen toplumlaýyn özgertmeleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň nobatdaky güwäsine öwrülip, Garaşsyz Watanymyzyň döretmek ýoly bilen ynamly öňe barýandygyny tassyklady.

 

Çeşme: Türkmenistanyň Döwlet habarlar agentligi

Şeýle hem